U około połowy pacjentów w ciągu sześciu miesięcy powracają zaburzenia pracy narządu. Szanse na skuteczność kardiowersji elektrycznej zależą od przyczyny wystąpienia zaburzeń pracy serca oraz czasu ich trwania przed zabiegiem (im dłużej u pacjenta występowały nieprawidłowości, tym większe ryzyko, że powrócą po kardiowersji). Nierówne bicie serca może też być wywołane okazjonalnie przez różne czynniki zewnętrzne, np.: zaburzenia elektrolitowe – jeśli pijesz zbyt mało wody lub stosujesz leki moczopędne, możesz mieć niedobór potasu, magnezu czy sodu. To zwiększa pobudliwość serca, może więc prowadzić do zaburzeń jego pracy. Częstość występowania niedokrwistości u chorych z niewydolnością serca waha się w zakresie 5–70% [1, 16–19] w zależności od użytej definicji niedokrwistości oraz charakterystyki klinicznej pacjentów włączonych do badania, a także wzrasta proporcjonalnie do wieku i nasilenia niewydolności serca [1, 20]. Arytmia. czyli zaburzenia rytmu serca, to zarówno zbyt szybkie (tachykardia), zbyt wolne (bradykardia), jak i nieregularne jego bicie. Wyróżnia się dwa główne rodzaje arytmii serca: nadkomorową (są to m.in. trzepotanie przedsionków, migotanie przedsionków, częstoskurcze przedsionkowe, węzłowe, przedsionkowo-komorowe, tachyarytmie Niedokrwienie można wykryć, dzieląc się różnymi metodami instrumentalnej obserwacji i analizy, a także podczas wstępnego badania pacjenta i pobierania historii. Podczas przeprowadzania ankiety ustnej kardiolog zwraca uwagę na skargi pacjenta, obecność dyskomfortu w okolicy serca, regularny obrzęk w kończynach dolnych i sinicę lirik lagu tegar septian aku yang dulu bukan yang sekarang. Najnowsze badania przeprowadzone przez lekarzy w Stanach Zjednoczonych wykazały, że u osób z zaburzeniami psychicznymi występuje wyższe ryzyko chorób serca w młodym wieku. Ma to wpływ na długość życia tych osób. Na zaburzenia psychiczne cierpi ok. 6 proc. Amerykanów. Do najczęściej występujących chorób należy schizofrenia i choroba afektywna dwubiegunowa. Schizofrenia Schizofrenia to choroba zaliczana do tzw. psychoz, czyli grupy chorób psychicznych, których znakiem rozpoznawczym jest występowanie poważnych zaburzeń w postrzeganiu rzeczywistości. Objawy choroby pojawiają się zazwyczaj we wczesnej młodości, między 18. a 25. rokiem życia. Do najczęstszych objawów należą: trudności w prawidłowej ocenie rzeczywistości, problemy w zapanowaniu nad własnymi emocjami i zachowaniem, urojenia i omamy, izolacja od ludzi, niechęć do wykonywania jakichkolwiek czynności i obowiązków. Choroba afektywna dwubiegunowa Choroba afektywna dwubiegunowa powoduje skrajne wahania nastroju, w tym emocjonalne wzloty zwanie manią i upadki, czyli depresje. Rozpoznawana jest najczęściej u osób w wieku 20-30 lat. Chorują na nią zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Do objawów manii należą: znaczne podwyższenie nastroju, euforia, nadpobudliwość, wzrost aktywności psychoruchowej i siły życiowej. Faza depresji objawia się z kolei: obniżonym nastrojem, spadkiem energii życiowej, przygnębieniem, zaniżoną samooceną. Jaki jest związek między chorobą psychiczną a ryzykiem chorób serca? Związek między poważną chorobą psychiczną a ryzykiem chorób serca jest złożony. Naukowcy z The New School w Nowym Jorku badali jakie czynniki przyczyniają się do zwiększenia ryzyka tej choroby u osób z zaburzeniami psychicznymi. Pod uwagę brali: palenie tytoniu, otyłość, cukrzycę, dysproporcje związane z dochodami i dostępem do opieki medycznej. Lekarze stwierdzili, że wszystkie z wymienionych czynników zwiększają ryzyko wystąpienia chorób serca i chorób sercowo-naczyniowych u osób z zaburzeniami psychicznymi. „Jednym z powodów naszej pracy było podniesienie świadomości ze strony klinicystów, zarówno lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, jak i klinicystów zdrowia psychicznego, że zwiększone ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych jest realne i jest widoczne już u młodych dorosłych z poważną chorobą psychiczną" – powiedział dr MCWelling Todman, z The New School w Nowym Jorku. Młodzi dorośli ze schizofrenią, chorobą afektywną dwubiegunową są o 25 proc. bardziej narażeni na wysokie ryzyko chorób sercowo-naczyniowych w porównaniu z rówieśnikami bez poważnej choroby psychicznej. Żyją też średnio o 10 -20 lat krócej niż ich rówieśnicy. Eksperci zalecają, aby te osoby już w młodym wieku były badane pod kątem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Czytaj też:Depresja – choroba cywilizacyjna. Przyczyny, objawy, leczenie W 2010r. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne opublikowało nowe wytyczne dotyczące postępowania w migotaniu przedsionków (atrial fibrillation – AF). Nowością okazało się wprowadzenie do wytycznych dronedaronu jako leku z wyboru w leczeniu AF za pomocą utrzymywania rytmu zatokowego. Ponadto uściślono wytyczne dotyczące zaburzeń pracy serca u kobiet ciężarnych. Na przestrzeni ostatnich lat przeprowadzono wiele badań nad skutecznością i bezpieczeństwem kilku nowych związków, pod kątem ich wykorzystania w farmakoterapii zaburzeń pracy serca. Część z nich daje nadzieje na wprowadzenie do lecznictwa nowego leku antyarytmicznego. W artykule zebrano badania i postępy z dziedziny arytmologii z ostatnich dwóch czasu wprowadzenia do lecznictwa chinidyny – pierwszego leku antyarytmicznego minęło sporo czasu, podczas którego byliśmy świadkami burzliwego rozwoju metod leczenia zaburzeń pracy serca i wprowadzania kolejnych leków antyarytmicznych. Poznanie mechanizmów elektrofizjologicznych leżących u podłoża zaburzeń rytmu serca (ZRS) ułatwiło wybór odpowiedniej metody leczenia umiarawiającego. Z drugiej strony znajomość charakterystyki farmakologicznej, mechanizmów działania, a także objawów ubocznych leków antyarytmicznych przyczyniła się do optymalizacji i racjonalizacji leczenia ZRS. W 1970r. wprowadzono klasyfikację Vaughana-Williamsa, która stała się najpowszechniej stosowaną klasyfikacją leków antyarytmicznych. Uzależnienie jej od podstawowego mechanizmu działania leków sprawiło, że podział ten okazał się ograniczony i sztywny, a wiele leków można było zaklasyfikować do wszystkich czterech grup. Nowo wprowadzane leki nie spełniały oczekiwań klinicznych, a wiele z nich wykazywało działanie proarytmiczne, wyrażające się nadkomorowymi lub komorowymi zaburzeniami rytmu oraz zaburzeniami automatyzmu i przewodzenia (chinidyna, prokainamid, dizopiramid oraz większość leków klasy III).[1] To spowodowało wielką potrzebą poszukiwania nowych rozwiązań w leczeniu zaburzeń pracy serca. W ostatnich latach postęp arytmologii klinicznej obejmuje głównie rozwój metod zabiegowych. Nie oznacza to jednak, że tak spektakularnego rozwoju nie obserwujemy w dziedzinie farmakoterapii zaburzeń pochodne amiodaronu w świetle najnowszych wytycznychDronedaron jest pozbawioną atomów jodu, pochodną amiodaronu, której skuteczność i bezpieczeństwo potwierdziło badanie ATHENA. Pozytywna ocena dronedaronu w tym badaniu stała się zachętą do kolejnego badania klinicznego – PALLAS.[2] Od kilku lat oczekiwano z niecierpliwością na wejście kuzyna amiodaronu do leczenia migotania przedsionków, ze względu na rzekomy brak toksyczności narządowej ze strony tarczycy i płuc. Na podstawie badania PALLAS wyciągnięto jednak wniosek, że u chorych z czynnikami ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych i utrwalonym migotaniem przedsionków, dronedaron może zwiększać ryzyko niewydolności serca, udaru mózgu i zgonu z powodów sercowo-naczyniowych. W 2011r. Europejska Agencja ds. Leków (European Medicines Agency – EMA) zmieniła wskazania i przeciwwskazania do stosowania dronedaronu. Od tej chwili dronedaron jest zastrzeżony wyłącznie dla napadowego lub przetrwałego AF z rytmem zatokowym w chwili włączenia leku. Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest niewydolność serca i skurczowa dysfunkcja lewej komory. Należy również pamiętać o potrzebie monitorowania czynności wątroby i płuc podczas terapii dronedaronem. Mimo to, dronedaron znalazł się w najnowszych wytycznych dotyczących utrzymywania rytmu zatokowego obok amiodaronu, flekainidu (niedostępnego w Polsce), propafenonu i sotalolu. [3] Wybór odpowiedniego leku jest uzależniony w głównej mierze od choroby podstawowej i bezpieczeństwa terapii. W przypadku pacjentów pozbawionych choroby strukturalnej lekami pierwszego wyboru mogą być: dronedaron, flekainid, propafenon, sotalol, natomiast amiodaron pozostaje lekiem dalszego wyboru. W niewydolności serca w stabilnej klasie I/II NYHA lekiem z wyboru jest dronedaron, natomiast w klasie III/IV lub niestabilnej klasie II nadal pozostaje amiodaron. W nadciśnieniu z przerostem lewej komory lekiem pierwszego wyboru jest dronedaron, a dalszego – amiodaron. W chorobie niedokrwiennej serca lekiem z wyboru jest dronedaron lub sotalol. [9]Kolejną po dronedaronie bezjodową, pochodną amiodaronu, która stała się przedmiotem badań klinicznych był celiwaron. Badania MAIA i CORYFEE [4] wykluczyły jednak przydatność celiwaronu w przywracaniu lub utrzymywaniu rytmu zatokowego po kardiowersji AF. Dalsze badania ICARIOS i ALPHEE [5,6] wzięły pod lupę skuteczność celiwaronu u chorych z komorowymi zaburzeniami rytmu z wszczepionym kardiowerterem-defibrylatorem. Wstępne wyniki badań nie wykazały jednak skuteczności leku na większej populacji chorych. Wernakalant – nowy lek przeciwarytmicznyWernakalant jest nowym lekiem przeciwarytmicznym, który wykazuje się wysoką selektywnością w stosunku do tkanek przedsionków. W badaniach klinicznych II i II fazy (ACT I i ACT II) okazał się bardzo skuteczny w przerywaniu krótkotrwałego AF, również u pacjentów po zabiegach kardiochirurgicznych. Niestety w przypadku przerywania długotrwałego AF i trzepotania przedsionków (atrial flutter – AFl) jego skuteczność jest niższa. Brakuje również danych na temat działania wernakalantu u osób z organiczną chorobą serca, choć ta grupa docelowa wydaje się priorytetem w poszukiwaniu nowych leków antyarytmicznych. W UE zarejestrowano postać dożylną wernakalantu, a postać doustna znajduje się jeszcze w fazie badań klinicznych. Kwestią sporną pozostaje jednak bezpieczeństwo stosowania. Z badań wynika, że lek ten charakteryzuje się wysokim bezpieczeństwem, choć obawy wzbudza wydłużanie odcinka QT. Wątpliwości powinny rozwiać badania postrejestracyjne oraz dane na temat bezpieczeństwa odległego w toku stosowania leku w codziennej praktyce.[7]Ibutylid i dofetylid – nowe leki niedostępne w PolsceIbutylid (obok dofetylidu i azymilidu) jest nowym lekiem antyarytmicznym klasyfikowanym wg. klasyfikacji Vaughana-Williamsa jako lek III grupy (pure III agents). Jednak w opozycji do klasycznych leków III grupy ibutylid wydłuża czas trwania potencjału czynnościowego, nie dzięki hamowaniu wypływu z komórki jonów potasu, lecz aktywację dokomórkowego prądu sodowego w fazie 2. Ibutylid znalazł zastosowanie jeden z leków pierwszego rzutu w przerywaniu napadu migotania i trzepotania przedsionków, w szczególności u pacjentów po operacji kardiochirurgicznej. Należy jednak zwrócić uwagę na wprost proporcjonalną zależność między dawką leki a częstością występowania „baletu serca” – torsade de pointes. [8,9]Postępy w zapobieganiu incydentów zakrzepowo-zatorowychJak wiadomo profilaktyka incydentów zakrzepowo-zatorowych jest nierozerwalną częścią postępowania z pacjentami cierpiącymi na zaburzenia rytmu. Zakwalifikowanie pacjenta do leczenia przeciwzakrzepowego opiera się na używaniu skali CHDS2 oraz CHAD2DS2-VASc (ostatnie analizy potwierdziły wyższość tej ostatniej). Najnowsze wytyczne w tym temacie mówią, by u chorych z >= 2 punktami w skali CHAD2DS2-VASc stosować przewlekle doustny antykoagulant z grupy antagonistów witaminy K (w Polsce acenokumarol i warfaryna). Podobnie w przypadku chorych z 1 punktem w tej skali zaleca się stosowanie wyżej wymienionych antykoagulantów lub ASA w dawce 75-325mg/d. [3]W wieloośrodkowym badaniu ROCKET-AF [10], przeprowadzonym z randomizacją i podwójnie ślepą próbą porównywano skuteczność rywaroksabanu (bezpośredniego inhibitora czynnika Xa) z warfaryną. Na podstawie wyników badania w 2011r. lek uzyskał rejestrację FDA i EMA do stosowania u chorych z niezastawkowym AF, z co najmniej jednym czynnikiem ryzyka udaru mózgu i tym samym dołączył do pierwszego, doustnego antykoagulantu nowej generacji, jakim jest dabigatran. Standardowo zaleca się stosowanie dawki 150mg dabigatranu 2 razy dziennie, jednak u osób starszych z upośledzoną pracą nerek i zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi zaleca się zredukowanie dawki do 110 mg 2 razy dziennie. Dalsze badania wykazały również, że dabigatran może być alternatywą dla warfaryny w przypadku pacjentów wymagających kardiowersji. Statyny w prewencji i leczeniu zaburzeń rytmuStatyny należą obecnie do najczęściej stosowanych grup leków na świecie. Wprowadzenie ich w latach 90. XX wieku stało się przełomem w walce z hipercholesterolemią. Z czasem odkryto ich plejotropowe działanie, które znalazło przełożenie na zmniejszenie częstości incydentów i zgonów sercowo-naczyniowych. Zgodnie z najnowszymi zaleceniami dla chorych z migotaniem przedsionków statyny obok inhibitorów konwertazy angiotensyny i antagonistów receptorów angiotensynowych należą do leków tzw. up stream therapy, zapobiegającej przebudowie przedsionków i leczącej chorobę podstawową. Ponadto razem z antagonistami aldosteronu i wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi zalecane są w uzupełniającej formie terapii lekami nieantyarytmicznymi. Statyny uzyskały rekomendację Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology – ESC) jako leki, których zastosowanie można rozważyć po zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego, w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia migotania przedsionków. Leczenie tą grupą leków można również wdrożyć u pacjentów zagrożonych incydentami arytmicznymi, jednocześnie obciążonymi nadciśnieniem tętniczym z przerostem lewej komory, niewydolnością serca lub organiczną chorobą serca. Statyny modyfikując czynniki ryzyka, odgrywają istotną rolę w prewencji pierwotnej arytmii, a wpływając na remodeling przedsionków zmniejszają ryzyko wystąpienia wtórnej ayrtmii. ESC podkreśla jednak, że po analizie dostępnych do tej pory badań statyn nie należy stosować w prewencji pierwotnej migotania przedsionków u pacjentów nieobciążonych chorobą sercowo-naczyniową. W przypadku komorowych zaburzeń rytmu dowiedziono, że statyny istotnie wpływają na redukcję występowania częstoskurczów komorowych i migotania komór u pacjentów z wszczepionym ICD (kardiowerterem-defibrylatorem). [11] Zaburzenia rytmu serca w ciążyW 2011r. wytyczne ESC zostały uzupełnione o postępowanie w przypadku chorób sercowo-naczyniowych w ciąży. W przypadku częstoskurczu nadkomorowego doraźnie należy zwiększyć napięcie nerwu błędnego, a w dalszej kolejności zastosować adenozynę Należy rozważyć również zastosowanie metoprololu lub propranololu, a w dalszej klasie zaleceń – werapamilu. W przypadku hemodynamicznej niestabilności zaleca się zastosowanie kardiowersji elektrycznej. Profilaktycznie leki można stosować tylko w przypadku, gdy objawy arytmii są źle tolerowane przez kobietę lub prowadzą do zmian hemnodynamicznych. W takich przypadkach lekami pierwszego wyboru powinny być digoksyna i metoprolol, a dalszego wyboru – sotalol, flekainid i propafenon. Stosowanie atenololu i amiodaronu jest bezwzględnie przeciwwskazane w okresie ciąży, ze względu na udowodnione działanie teratogenne.[12][1] Kostowski W., Herman Z.: Farmakologia – podstawy farmakoterapii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, 576-598 [2] Connoly Camm Halperin i wsp.: Dronedaron in high-risk permanent atrial fibrillation. 2011; 365: 2268-2276 [3] Trusz-Gluza Maria.: Zaburzenia pracy serca – postępy 2011”, Medycyna Praktyczna, 2012-04. [4] Khitri Aliot Capucci A. i wsp.: Celivarone for maintenace of sinus rhytm and conversion of atrial fibrillation/fluter. Electrophysiol., 2011 [5] Kowey p.: Double-blind, placebo controlled dose ranging study of efficacy and safety of celivarone 50,100 or 300 mg OD with amiodarone as calibrator for the prevention of ICD itervention or dead. ALPHEE study. AHA Scientific Session, Orlando 2011. [6] Gojkovic O., Aliot Capucci A. i wsp.: Celivarone in patients with an implantable cardiowerter-defibrilator: adjunctive therapy for the reduction of ventricular arhytmia-triggered implantable cardioverter-defibrilator interventions. Heart Rhytm, 2011. [7] Budrejko Sz., Kozłowski D.,:Elektrokardiologia. Zaburzenia rytmu. Nowe leki antyarytmiczne – wernakalant, Kardiol Op Fakt 2011; 1: 66–69 [8] ACC/AHA/ESC guidelines for management of patients with atrial fibrillation. A report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guinelines and the European Society Cardiology Committee for Practice Guidelines and Policy Conferences (Commitee to develop guidelines for the management of patients with atrial fibrillation) developed in collaboration with North American Society of Pacing and Electrophysiology. J. 2001, 22, 1852–1923. [9] Guidelines for the managment of atrial fibrillation. The Task Force for the Management of Atrial Fibrillation of European Society of Cardiology (ESC). Eur. Heart. J. 2010; 31: 2369-2429. [10] Patel Mahaffey Gang J. I i wsp.: Rivaroxaban versus warfarin in nonvascular atrial fibrillation. J. Med., 2011;364:806-817. [11] Kapłon-Wożakowska B., Starzyk K.: Statins – what were the significant events in 2010, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2010, tom 2, nr 1, 64-73 [12] Regitz-Zagrosek v., Blomstrom Lundquist C., Borghi C. i wsp.: ESC guidelines on the management of cardiovascular diseases during pregnacy. Eur. Heart. J., 2011; 32: 3147-3197. Post Views: 4 992 More from PublikacjeEditor Picks MEASUREMENT Of ANXIETY WITH SPIELBERGER’S TEST IN PATIENTS WITH CARDIAC ARRHYTHMIAS Samodzielna Pracownia Pielęgniarstwa Klinicznego Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie ul. Żołnierska 48, 71-210 Szczecin Kierownik: dr n. med. Anna Hajduk 1 Klinika Kardiologii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie al. Powstańców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin Kierownik prof. dr hab. n. med. Zdzisława Kornacewicz-Jach 2 Zakład Genetyki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie al. Powstańców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin Kierownik prof. dr hab. n. med. Jan Lubiński Summary Introduction: Atrial fibrillation is a common supraventrical arrhythmia. The onset of fibrillation is marked by fear of loss of health or life. Symptoms of depression occur concurrently. This study was undertaken to measure anxiety in pa-tients with atrial fibrillation grouped according to gender, age, and education. Material and methods: The test anxiety inventory of Spielberger was administered to 52 patients aged 41 to 80 years, treated for atrial fibrillation at the Internal Ward of the District Hospital in Białogard. Results: Anxiety as a state was observed more frequently in males and in patients with vocational and secondary edu-cation. Anxiety was not a trait of atrial fibrillation. Psycho-therapeutic interventions used in cardiac rehabilitation are not recommended in atrial fibrillation. However, relaxation techniques could be of benefit in reducing the intensity of anxiety as a state. K e y w o r d s: atrial fibrillation – anxiety. Streszczenie Wstęp: Migotanie przedsionków należy do częstych arytmii nadkomorowych. W momencie wystąpienia epi-zodu migotania choremu towarzyszy lęk z powodu obawy o utratę zdrowia i życia. Równolegle z lękiem występują zaburzenia depresyjne. Celem pracy była analiza nasilenia lęku u pacjentów z migotaniem przedsionków z uwzględnieniem płci, wieku i wykształcenia. Materiał i metody: Kwestionariuszem Samooceny Spielbergera przebadano 52 pacjentów z migotaniem przedsionków, hospitalizowanych na Oddziale Wewnętrz-nym Szpitala Powiatowego w Białogardzie. Przedział wie-kowy obejmował pacjentów między 41. a 80. Wyniki: Lęk jako stan obserwowany był częściej u męż-czyzn, natomiast nie stwierdzono lęku jako cechy u pa-cjentów z zaburzeniami rytmu serca. Odnośnie wykształ-cenia ujawnił się częściej wśród osób z wykształceniem zawodowym i średnim. Interwencje psychoterapeutyczne stosowane w rehabilitacji kardiologicznej nie mają zasto-sowania w migotaniu przedsionków, natomiast techniki relaksacyjne mogą mieć wpływ na zmniejszenie nasilenia lęku jako stanu. H a s ł a: migotanie przedsionków – lęk. Wstęp Zaburzenia lękowe to najczęstsze spośród wszystkich zaburzeń psychicznych, z rozpowszechnieniem życiowym wynoszącym ok. 14%. BADANIE NASILENIA LĘKU TESTEM SPIELBERGERA U PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI RYTMU SERCA 49 pytania 21–40, ocenia dyspozycje do przeżywania reakcji lękowych, hipotetyczną siłę organizującą reakcje lękowe danej jednostki [7]. Interpretacja skali: poniżej 4, – 4–6 – norma, – powyżej 6 – lęk. –Testowanie statystyczne przeprowadzono za pomocą testu zgodności χ2; zależność pomiędzy zmiennymi obli-czono współczynnikiem kontyngencji Pearsona. Wyniki Lęk jako stan (STAI-1) Zależność pomiędzy STAI-1 a płcią u pacjentów z migo-taniem przedsionków przedstawiono w tabeli 1. Lęk jako stan jest zależny od płci w przeważającej liczbie u mężczyzn. Zależność STAI-1 do wieku u pacjentów z migotaniem przedsionków zilustrowano na rycinie 1. Lęk jako stan jest zależny od wieku i dotyczy pacjentów w przedziale wie-kowym 41–80 lat. Występowanie lęku ma podłoże neurofizjologiczne i wyzwalane jest czynnikami lękotwórczymi. Dużą rolę w powstawaniu zaburzeń panicznych i zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych odgrywa czynnik genetyczny, gdzie połowa chorych ma krewnych z tymi zaburzeniami. Ważną rolę w powstawaniu zaburzeń lękowych stanowią czynniki bio-logiczne. Nieprawidłowości receptorów, jako zaburzenia neuroprzekaźników, przyczyniają się do występowania określonych zaburzeń. Za zaburzenia lęku uogólnionego odpowiada układ serotoninergiczny lub GABA-ergiczny. Obok czynników biologicznych i genetycznych występo-wanie zaburzeń lękowych wiąże się także z czynnikami psychologicznymi oraz społecznymi. Dzieje się tak w przy-padku napadów lęku, gdzie objawy są wynikiem niepra-widłowych procesów myślenia i przeceniania zagrożenia. W podejściu psychoanalitycznym powstawanie lęku jest skutkiem nierozwiązanych konfliktów z okresu rozwoju psychoseksualnego w dzieciństwie [1, 2]. Migotanie przedsionków (AF) występuje w populacji ogólnej ok. 0,4–1,0%, natomiast w populacji osób powyżej 80. częstość jego występowania wzrasta do 8%. Średnia wieku pacjentów z AF wynosi 75 lat i do tej granicy wie-kowej nie obserwuje się różnic w częstości występowania w zależności od płci, natomiast po 85. zaznacza się przewaga kobiet w populacji pacjentów z AF. Migotanie przedsionków związane jest ze zwiększonym ryzykiem uda-ru mózgu, niewydolności serca oraz zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, w szczególności dotyczy to kobiet. Rocznie udar mózgu występuje u ok. 6% pacjentów z AF, a ryzyko jego wystąpienia jest 2–7-krotnie większe niż u pacjentów bez AF [3, 4, 5]. W chwili wystąpienia objawów sugerujących zaburzenia w prawidłowym rytmie serca pacjentowi towa-rzyszy lęk, który, jako silna reakcja uczuciowa, jest odpo-wiedzią na zagrożenie. Natężenie lęku u ludzi jest bardzo różne. Zależne jest ono zarówno od osobowości człowieka, od stanu tej osobowości, jak i od stanu psychofizycznego oraz warunków środowiskowych [6]. Celem pracy była analiza nasilenia poziomu lęku u pa-cjentów z migotaniem przedsionków w zależności od takich czynników, jak: płeć, wiek i wykształcenie. Materiał i metody Badania przeprowadzono w grupie 52 chorych (28 kobiet i 24 mężczyzn) w wieku 23–82 lat hospitalizowanych na Od-dziale Wewnętrznym Szpitala Powiatowego w Białogardzie z powodu napadowego migotania przedsionków. Badanie nasilenia lęku przeprowadzono za pomocą kwestionariusza Spielbergera. Test służy do oceny lęku jako stanu (STAI-1) i lęku jako cechy (STAI-2). Za-wiera on łącznie 40 stwierdzeń, podzielonych na 2 części. W części pierwszej kwestionariusza badana osoba odpo-wiadając na pytania 1–20, ocenia reakcje lękowe jako stan aktualny, ocenia poziom lęku, z jakiego zdaje sobie sprawę w chwili badania. Część druga kwestionariusza, obejmująca Analiza statystyczna Pearsona – χ2 = 21,7901721; p = 0,0022879 Statistical Pearson’s analysis χ2 = p = Ryc. 1. Graficzne przedstawienie STAI-1 w stosunku do wieku Fig. 1. Graph of STAI-1 in relation to age T a b e l a 1. Zależność STAI-1 w stosunku do płci T a b l e 1. Correlation between STAI-1 and gender STEN-1 Brak lęku No anxiety Norma Norm Lęk Anxiety Razem Total Kobiety Females 2 14 12 28 Mężczyźni Males 0 4 20 24 Analiza statystyczna Pearsona – χ2 = 9,3029101; p = 0,0022879 / Statistical Pearson’s analysis χ2 = p = Zależność STAI-1 do wykształcenia u pacjentów z mi-gotaniem przedsionków zilustrowano na rycinie 2. Lęk jako stan w najmniejszym stopniu dotyczy osób z wykształce-niem podstawowym, natomiast jednakowe nasilenie wystę-puje u osób z wykształceniem zawodowym i średnim. Lęk jako cecha (STAI-2) Zależność pomiędzy STAI-2 a płcią u pacjentów z mi-gotaniem przedsionków przedstawiono w tabeli 2. Wynik 50 ANNA HAJDUK, MARIA KORZONEK, KRZYSZTOF PRZYBYCIEŃ I WSP. Zależność STAI-2 do poziomu wykształcenia u pacjen-tów z migotaniem przedsionków zilustrowano na rycinie 4. Lęk odczuwają ludzie z wykształceniem zawodowym, na-stępnie ze średnim i niepełnym podstawowym. Najmniej odczuwalny jest u ludzi z wykształceniem podstawowym i wyższym. Dyskusja Cechą charakterystyczną migotania przedsionków, jednej z najczęściej występujących arytmii serca, jest całkowicie zdezorganizowana depolaryzacja mięśniówki przedsionków. W chwili wystąpienia epizodu arytmii, chory, oprócz objawów towarzyszących migotaniu przedsionków, odczuwa lęk spowodowany obawą o własne zdrowie i życie. Do wystąpienia migotania przedsionków przyczyniają się choroby układu krążenia, takie jak choroba niedokrwien-na serca, zawał mięśnia sercowego i niedokrwien-nadciśnienie tętnicze. Już samo wystąpienie tych chorób powoduje wzrost lęku, a w przypadku występowania epizodów napadowych aryt-mii serca, lęk ulega nasileniu. Natężenie lęku jest uzależ-nione od wielu czynników. Badania własne przeprowadzone wśród 52 pacjentów z zaburzeniami rytmu serca pod postacią migotania przed-sionków miały wykazać występowanie lęku w zależności od takich czynników jak: płeć, wiek i wykształcenie. Ukazują się prace dotyczące badań nad poziomem lęku u chorych z chorobą niedokrwienną serca, po przebytym zawale mięśnia sercowego i z nadciśnieniem tętniczym. Pyć i Piątek [8] badali związek między występowaniem zawału serca a poziomem stresu, posługując się tą samą metodą badawczą – kwestionariuszem samooceny Spielber-gera. W badanej grupie chorych aż 70% uzyskało wyniki powyżej przeciętnej (6–9 sten), w tym 36% bardzo wysoki (8–9 sten). Uzyskane wyniki potwierdzają tezę, że u chorych po przebytym zawale serca stwierdza się wyższy poziom lęku jako stanu. Także w zakresie oceny lęku „jako cechy” aż 48% badanych chorych znajduje się w obszarze wyników Analiza statystyczna Pearsona – χ2 = 15,25211; p = 0,0000941 Statistical Pearson’s analysis χ2 = p = Ryc. 2. Graficzne przedstawienie STAI-1 w stosunku do wykształcenia Fig. 2. Graph of STAI-1 in relation to education T a b e l a 2. Zależność STAI-2 w stosunku do płci T a b l e 2. Correlation between STAI-2 and gender AnxietyLęk Brak lęku No anxiety Norma Norm Lęk Anxiety Razem Total Kobieta Females 12 16 1 29 Mężczyzna Males 8 12 3 23 Razem Total 20 28 4 52 Analiza statystyczna Pearsona – χ2 = 1,701777683; p = 0,192055756 / Statisti-cal Pearson’s analysis χ2 = p = Analiza statystyczna Pearsona – χ2 = 27,78680124; p = 0,000000135 Statistical Pearson’s analysis χ2 = p = Ryc. 3. Graficzne przedstawienie STAI-2 w stosunku do wieku Fig. 3. Graph of STAI-2 in relation to age Analiza statystyczna Pearsona – χ2 = 18,2573398; p = 0,000000135 Statistical Pearson’s analysis χ2 = p = Ryc. 4. Graficzne przedstawienie STAI-2 w stosunku do wykształcenia Fig. 4. Graph of STAI-2 in relation to education wskazuje, że nie istnieje zależność występowania lęku jako cechy do płci. Zależność STAI-2 do wieku u pacjentów z migota-niem przedsionków zilustrowano na rycinie 3. Lęk ujaw-nił się najbardziej wśród pacjentów między 61. a 80. p 0,05) i nie ma związku z płcią, ale jest zależny od wieku i występuje najczęściej w przedziale 61–80 lat. Związek między wykształceniem a występowaniem lęku ,,jako cechy” najsilniej dotyczy osób z wykształceniem za-wodowym, średnim i niepełnym podstawowym. Wnioski Poziom lęku jako stanu nasila się wraz z wystąpie-niem migotania przedsionków i jest zależny od płci, wieku, 1. wykształcenia (p 0,05). Interwencje psychoterapeutyczne stosowane w reha-bilitacji kardiologicznej nie mają zastosowania w migotaniu 3. przedsionków. Techniki relaksacyjne stosowane w rehabilitacji mogą mieć wpływ na zmniejszenie nasilenia lęku „jako 4. stanu”. Piśmiennictwo Bilikiewicz A., Pużyński S., Rybakowski J., Wciórski J 1. .: Psychiatria. T. 2. Wyd. Med. Urban α Partner, Wrocław 2002. Krzyżanowski J 2. .: Stany lękowe. Medyk, Warszawa 2005. Braunald E., Goldman L 3. .: Kardiologia. Wyd. Med. Urban α Partner, Wrocław 2005. Kokot F 4. .: Choroby wewnętrzne. Podręcznik akademicki. T. 1. PZWL, Warszawa 2004. Mandecki T 5. .: Kardiologia. PZWL, Warszawa 2005. Aleksandrowicz 6. .: Psychopatologia zaburzeń nerwicowych i oso-bowości. Wyd. UJ, Kraków 2002. Spelberger Porsuch Lushere 7. .: State – trait – anxiety inventory. Consulting Psychologic Press, Paolo Alto CA, 1970. Pyć M., Piątek A 8. .: Stres a choroby serca. Zdrow. Publiczne, 2005, 115 (3) 415–424. Kałużyński M., Kocur J 9. .: Poziom lęku jako stanu bądź cechy u osób z chorobą niedokrwienną serca lub nadciśnieniem tętniczym. Sztuka Leczenia, 2004, 115 (2). Hajduk A., Gorzkowicz B., Sipak M 10. .: Ocena zależności pomiędzy wystę-powaniem zaburzeń lękowych a wybranymi parametrami życiowymi. Ann. UMCS Sect. D, 2005, 60 Suppl. 16, 2. A N N A L E S A C A D E M I A E M E D I C A E S T E T I N E N S I S R O C Z N I K I P O M O R S K I E J A K A D E M I I M E D Y C Z N E J W S Z C Z E C I N I E 2009, 55, 1, 52–57 DARIUSZ JEŻEWSKI, IRENEUSZ KOJDER, MAREK LICKENDORf, PRZEMYSłAW NOWACKI1 LECZENIE OPERACYJNE NACZYNIAKA JAMISTEGO MÓZGU Jakie schorzenia diagnozujemy Holterem EKG? Badanie aparatem Holtera pozwala diagnozować schorzenia: bóle w klatce piersiowej, arytmie, kołatania serca, zaburzenia przewodnictwa, zwolnienia akcji serca, przyczyny omdleń i stanów przedomdleniowych, nieprawidłowości w funkcjonowaniu stymulatorów i innych urządzeń elektrycznych wspomagających pracę serca. Zalety badania Holter EKG Wielką zaletą badania EKG metodą holtera w porównaniu ze standardowym kilkudziesięcio sekundowym badaniem EKG serca jest to, że rejestruje pracę serca automatycznie, bez przerwy przez min. 24H, również w czasie snu. U niektórych pacjentów właśnie wtedy i tylko wtedy dochodzi do poważnych zaburzeń jego funkcji. Kiedy śpimy, większość czynności, jakie wykonuje nasz organizm, zostaje spowolniona. Zdarza się czasem, że oddech jest wyjątkowo płytki, powolny i nie dostarcza organizmowi odpowiedniej porcji tlenu. Ma to wpływ negatywny na pracę mięsnia serca. Te wszystkie nieprawidłowości lekarz może odczytać z zapisu Holtera EKG. Jaka jest wiarygodność wyniku? Badanie Holter EKG lub Holter ciśnieniowy w domu pacjenta jest to standardowe badanie jak w tradycyjnej placówce medycznej, odbywa się tak samo tylko w wygodniejszy, tańszy i bezpieczniejszy sposób – bez wychodzenia z domu. Analizę i opis badania przeprowadzają wysokiej klasy specjaliści kardiolodzy z wieloletnim doświadczeniem. Do wykonania badania wykorzystujemy nowoczesne certyfikowane aparaty holterowskie, które przechodzą każdorazowo kontrolę jakości przed każdą wysyłką. Po zakończonym badaniu pacjent otrzymuje szczegółowy raport wraz z wykresami EKG oraz opisem kardiologa wszystkich wykrytych nieprawidłowości. Każdy opis autoryzowany jest przez specjalistę kardiologa jego podpisem i pieczątką. Nasze Centrum Telekardiologiczne świadczy usługi HolterHELP pacjentom indywidualnym oraz partnerom medycznym takim jak: Szpitale, NZOZy czy Sanatoria. Czy dam radę sama założyć Holter? Dzięki zastosowaniu nowoczesnych aparatów Holterowskich uruchomienie badania w domu stało się dziś bardzo proste. Tysiące pacjentów w Polsce korzysta już z naszych usług. Nasi pacjenci w wieku od 10 lat do 95 lat samodzielnie uruchamiali już badanie w domu. Holter zakładany jest podczas rozmowy telefonicznej z Dyżurnym Konsultantem, który krok po kroku poinformuje w jaki sposób prawidłowo założyć aparat i uruchomić badanie. Po otrzymaniu Holtera wystarczy zadzwonić do naszego Centrum, a wszystkim zajmnie się nasz Dyżurny Konsultant. Czy mogę wziąć prysznic / kąpiel w trakcie badania? Holter EKG – w przypadku badań kilkudobowych należy raz dziennie wymieniać jednorazowe elektrody EKG na nowe. Czas ten będzie można wykorzystać na zrobienie krótkiej przerwy w badaniu i skorzystać z szybkiej kąpieli – Uwaga! Bez urządzenia! Holter ciśnieniowy – pomiary są wykonywane co 15/30 minut. Przerwę pomiędzy pomiarami można wykorzystać na szybki prysznic, bądź kąpiel. Po osuszeniu ciała należy ponownie nałożyć mankiet. Event Holter – Holter wymaga ładowania rano i wieczorem, ładowarką podobnie jak telefon komórkowy. W tym czasie pacjent zdejmuje aparat i pozostawia urządzenie w ładowarce. Jest to dogodny czas, aby skorzystać z kąpieli. Kiedy otrzymam wyniki badania? Wyniki badania otrzymasz do 3 dni roboczych od dostarczenia aparatu do naszego centrum. Istniej również możliwość zamówienia opisu “PILNEGO do 24h” od dostarczenia aparatu do naszego Centrum. Jeśli chcesz mieć pewność, że wyniki otrzymasz przed wizytą lekarską, skontaktuj się z naszym konsultantem. Dyżurny konsultant: 792 999 919 Choroby serca to powszechny problem. Niestety, niewiele osób wie, jak profilaktycznie zapobiegać chorobom serca i co robić, gdy bliska nam osoba ma objawy świadczące o zawale serca. Warto uzupełnić swoją wiedzę – być może kiedyś uratuje nam to życie. Popularne choroby układu sercowo-naczyniowego Choroba wieńcowa – charakteryzuje się uciskiem w okolicy serca lub mostka, towarzyszą jej również duszności. Ból w klatce piersiowej jest efektem zwężenia tętnic wieńcowych, przez co do serca dociera mniej krwi. Zwężenie tętnic następuje wtedy, gdy w ciele rozwija się miażdżyca – trójglicerydy osiadają na ścianach naczyń krwionośnych, uniemożliwiając swobodny przepływ krwi. Pacjenci z podejrzeniem choroby wieńcowej powinni mieć wykonane następujące badania: profil lipidowy, morfologię krwi, stężenie glukozy oraz badanie EKG. Niewydolność serca – niewydolność to najczęściej następstwo choroby wieńcowej. Serce nie jest w stanie pompować odpowiedniej ilości krwi z różnych powodów, np. przez zapalenie mięśnia sercowego. W przypadku niewydolności serca pacjent powinien otrzymać leki beta-adrenolityczne (inaczej β-blokery) oraz leki moczopędne. Zalecana jest także lekka, niskokaloryczna dieta, najlepiej uboga w sól. Zawał serca – również może być następstwem choroby wieńcowej. Kiedy miażdżyca wpływa na zmniejszenie naczyń i krew nie może swobodnie przepływać, dochodzi do niedokrwienia. Zawał powstaje w momencie, w którym tzw. „blaszka miażdzycowa” (czyli cholesterol odkładający się w naczyniach krwionośnych) tworzy zakrzep. Początkowo u pacjenta może pojawić się duszność i ból między łopatkami – osoba chora w takim przypadku powinna jak najszybciej dostać leki przeciwzakrzepowe, w szpitalu można również przeprowadzić zabieg udrożnienia naczyń krwionośnych. Aparaty EKG poprzez zapis pracy serca mogą pokazać, czy pacjent przeszedł zawał wcześniej. Zaburzenie rytmu serca – to inaczej arytmia; zaburzenia rytmu serca mogą wynikać ze spowolnionej lub przyspieszonej pracy serca. Arytmia może być efektem wielu różnych schorzeń, np. niedoczynności lub nadczynności tarczycy, zaburzeń przysadki mózgowej czy niewydolności krążenia. Zaburzenia rytmu serca można wyrównać dzięki leczeniu farmakologicznemu, ale przed podjęciem jakichkolwiek działań zalecane jest wykonanie badań EKG. Profilaktyka i leczenie chorób serca W przypadku jakichkolwiek podejrzeń dotyczących zaburzeń pracy serca należy zgłosić się do kardiologa, który zleci badanie EKG. Aparaty EKG podłącza się do ciała badanego w stanie spoczynkowym i w trakcie ćwiczeń. Aparat przechwytuje sygnały rozchodzące się po ciele i zapisuje je na wydruku nazywanym „krzywą EKG”. Taki zapis to dla kardiologa wiedza ogólna o stanie serca pacjenta – na zapisie EKG można odczytać informacje o niedokrwieniu serca, przebytych zawałach, czynności serca i wielkości jego komór. Aparaty EKG w połączeniu z morfologią krwi, lipidogramem i stężeniem glukozy stanowią podstawę do rozpoznania chorób i podjęcia odpowiedniego leczenia. Aparaty EKG – badanie Elektrokardiogram zapisuje pracę serca w postaci odcinków i załamków. Dla interpretacji wyników szczególnie istotne są załamki P, Q, R, S, a także odcinki PQ i ST. Aparat EKG AsCARD stale mierzy akcję serca i zapisuje jej wydruk w czasie teraźniejszym. Dzięki temu można określić zmiany, jakie zaszły w sercu – przykładowo, badanie odcinka ST jest kluczowe dla rozpoznania niedotlenienia mięśni serca i zespołu wieńcowego. Dodatkowo odcinek ST pozwala konkretnie określić, jakiej ściany serca dotyczy przebyty zawał. W trakcie badania używa się różnych aparatów EKG. Pacjent jest podłączony do sprzętu za pomocą elektrody przyssawkowej EPP Elektrody rejestrują 12 odprowadzeń EKG: 3 elektrody dwubiegunowe, 3 elektrody jednobiegunowe i 6 odprowadzeń przedsercowych. Takie połączenie umożliwia pełne pokazanie pracy serca w zapisie krzywej EKG. Aparat EKG AsCARD na wydruku wskazuje jeden cykl pracy serca i potencjał czynnościowy mięśnia komór. Próba wysiłkowa Aby stwierdzić, czy doszło do zaburzeń pracy serca, należy wykonać próbę wysiłkową. To badanie z użyciem aparatów EKG, w trakcie którego pacjenta obciąża się wysiłkiem fizycznym. Szpitale i ośrodki kardiologiczne najczęściej korzystają z bieżni ruchomej i cykloergometru. Badanie polega na tym, że pacjentowi zwiększa się obciążenie w trakcie badania, a następnie obserwuje pracę serca. W przypadku bieżni ćwiczenia trwają 15 minut, w trakcie których obciążenie MET (wielokrotność pochłaniania tlenu w spoczynku) wzrasta z 5 do 15. Na cykloergometrze z kolei ćwiczenia zaczynają się od obciążenia 50W, a w każdym kolejnym etapie podnosi się obciążenie o kolejne 25W. Jakie są zalety badania EKG? Aparaty EKG są lekkie – Aparat EKG AsCARD waży mniej niż 1,3 kilograma, dzięki czemu bez problemu można wozić go w ambulansach i w przypadku zagrożenia życia zrobić pacjentowi badanie natychmiast, w drodze do szpitala. Dodatkowo oprogramowanie CardioTEKA umożliwia analizę i archiwizację danych, a także przesłanie ich na e-maila, dzięki temu czas od zbadania pacjenta do podjęcia leczenia znacząco się skraca. Badanie EKG w szybki sposób pozwala określić stan serca i jego budowę. Jeśli lekarz odpowiednio szybko zauważy niepokojące wyniki, może podać leki przeciwzakrzepowe i uratować pacjenta przed śmiertelnym zawałem serca. Krzywa EKG może też wskazać np. przerost komory serca – dla lekarza może to już być informacja o tym, że dana osoba ma nadciśnienie tętnicze lub płucne. Dodatkowo badanie z użyciem aparatów EKG jest nieinwazyjne i nieszkodliwe; w przypadku próby wysiłkowej zalecana jest większa ostrożność, ponieważ pacjent z chorobą układu sercowo-naczyniowego może różnie zareagować na wysiłek fizyczny, ale dlatego badania przeprowadza się wyłącznie w asyście lekarza. Choroby i zaburzenia pracy serca5 (100%) 2 votes

badania pacjenta wykazały zaburzenia pracy serca